Ons boek werd niet meteen warm onthaald bij de vriendINNen van Buiten de Orde. Een aantal mensen hebben het eerst een kans moeten geven ... Meer was er niet nodig om ons een forum te geven in het "onafhankelijk anarchistisch kwartaalblad" (zie hier). En al snel volgden twee uitnodigen om te gaan spreken: ééntje in Amsterdam (https://binnenpr.home.xs4all.nl/ en https://www.agamsterdam.org/boekpresentatie-leven-zonder-school/) en ééntje voor de Pinsterlanddagen. Stuk voor stuk fijne, inspirerende ervaringen en ontmoetingen! Waarvoor nogmaals dank ...

Onze bijdrage in BdO (nummer 3, nov. 2018):

Op vraag van het magazine PiP (Pedagogiek in Praktijk, nummer 106, december 2018)  kruisten we de degens met onderwijspedagoge en redactielid Saskia Oenen, en met "pedagoog, onderzoeker en publicist" Joop Berding. (zie onder)

Vooral Joops visie staat haaks op die van ons, hoezeer (of daar) hij zichzelf wellicht ook ziet als een progressieve pedagoog, hierin bijgestaan door zijn collega's?! Mensen die de opvoedingsnood in vraag durven stellen zouden volgens hem eigenlijk gewoon lijden aan "pedagogische handelings-verlegenheid" en dat is - mocht het niet duidelijk zijn - een gevaarlijke kwaal. Verder zijn jonge mensen toch niet echt (ten volle) mens. "... met die biologische gebeurtenis komt er weliswaar 'iets' in de wereld, maar er is een tweede, 'culturele geboorte' voor nodig om het kind in de wereld te laten 'verschijnen' als een zelf, als een subject." Berding is hier niet meer dan de vertolker van een wijdverbreid idee; de 'pedagoog', de 'deskundige', die grond geeft aan de meest fundamentele diskwalificatie die we kennen. Een - beproefde - diskwalificatie die elke mens-onterende benadering acceptabel maakt ... Het behoeft geen betoog dat wij ons krachtdadig verzetten tegen dergelijke stellingnames!

En neen, maakt u zich geen zorgen meneer de onderwijzer, wij zijn geenszins verlegen om ons radicaal antipedagogisch handelen ...

In het september/oktober nummer (2018) van het magazine Psychologies staat er een uitgebreid interview (door Katrien Elen) met Johan Van Eeckhout onder de titel 'Een dolfinarium bereidt ons toch ook niet voor op de oceaan?'. Via voorgaande link kan je het hele interview nog eens nalezen. Zoals het gepubliceerd werd...
Hier lees je een lichtjes aangepaste versie. We zijn blij met de aandacht die we kregen van Psychologies, maar kunnen ons helaas niet vinden in het negatieve antwoord op de laatste vraag (schuldige: miscommunicatie). We nemen het hele interview -met plezier- over en passen het antwoord op de laatste vraag aan...

Dat de huidige scholen te weinig aangepast zijn aan wat de toekomst van onze kinderen zal vragen wordt wel vaker opgemerkt. Om tot nieuwe wegen te inspireren zijn nieuwe stemmen en pistes nodig. Zo droomt filosoof Johan Van Eeckhout in zijn nieuwe boek Leven zonder school van een maatschappij waarin scholing niet langer verplicht is en er ruimte komt voor spontaan leren. We stellen hem een paar rake vragen.

<<Een boek die elke ouder zou moeten gelezen hebben. Het boek houdt je een grote, confronterende spiegel voor en leert je veel over dat wat iedereen als normaal beschouwt maar het eigenlijk niet is. Je leert kritisch kijken naar het "normale" van vandaag. Absolute aanrader!>>
Patricia op Bol.com


<<Dit boek nam mijn Lief voor me mee uit de bieb. Ik ben dol op de bieb, maar ik ben ook dol op dit boek… dus inleveren was geen optie. Nouja, inleveren moest natuurlijk wel, maar pas nadat ik mijn eigen exemplaar had aangeschaft. Een prachtig pleidooi om het leren te unschoolen, van Johan van Eeckhout en Freddy Bonnu.>>
Waarom Karlijn ons boek zo wist te appreciëren lees je op haar blog. Karlijn heeft ons boek ook prachtig en geheel eigen-wijs weten (samen) te vatten ... Merci!              (zie foto)

<<In het boek komen ook de kinderen van de auteur zelf aan het woord. Zij hebben het over hoe het is om niet naar school te gaan. Deze getuigenissen zijn prachtig en nemen veel (voor)oordelen over ontscholing weg. (...) Waarom kinderen op school juist niet leren en op andere plekken wel (iets wat ik enkel kan bevestigen vanuit mijn ervaringen als docent in het middelbaar onderwijs).>>
Dennis

<<Het boek ‘Leven zonder school‘ (Eeckhout en Bonnu, 2018) heeft mijn (onderwijs)ogen weer verder geopend. Met een kritische blik schrijven de auteurs over leven zonder school en hoe ‘natuurlijk’ dat is. Het boek maakt voor mij pijnlijk duidelijk dat kinderen en ouderen veel meer opgenomen zouden ‘moeten’ worden in onze SAMEN-leving. Ook laat het boek duidelijk zien (ook door verwijzingen naar andere literatuur) dat je met eigen interesse en door die te volgen, alles leert wat belangrijk is in je leven en dat school dat proces helemaal kapot maakt. Ik kan er genoeg over schrijven, maar in dit boek staat een brief van een jong mens gericht aan de inspecteur, die veel krachtiger is dan ik in mijn eigen woorden kan beschrijven.>>
aldus Meester Arthur op z'n blog.

<<Een boek dat zich lastig laat beschrijven, omdat het zo 'compleet' is. (...) Ook bijzonder interessant voor niet-ouders!>>
ZOZ, tijdschrift voor doen-denkers (149, jan/febr 2019).

de achterflap:
Nooit leren we meer dan in de voorschoolse periode en toch wordt algemeen aangenomen dat de school hét instituut is dat ons tot leergierige, competente en levensvaardige mensen maakt. Waar komt die mythe vandaan en bestaat er zoiets als een leven en een leren zonder school?


Leven zonder school verkent de boeiende levens van ont-scholers en laat zien waarom de leer- en gedragsproblemen van je kinderen meer te maken hebben met de school dan met je kind.

Kritiek op de opvoeding :

-Escape from Childhood, John Holt, HoltGWS 2013.
-La domination adulte, Yves Bonnardel, Myriadis, 2015.
-Les enfants d’abord, Christiane Rochefort, Grasset, 1976.
-Het geminachte kind, Guus Kuijer, Synopsis, 1987.
-Het drama van het begaafde kind, Alice Miller, Rainbow Pockets, 2002.
-Het recht van een kind op respect. Janusz Korczak, Uitgeverij SWP, 2007.
-Schwarze Pädagogik, Katharina Rutschky, Ullstein, 2001.
-Anti-pädagogik, Ekkehard von Braunmühl, Beltz, 1975.
-Kindheit: ein Begriff wird mündig, Martin Schröder, Drachen Verlag, 1992.
-Oui, la nature humaine est bonne!, Olivier Maurel, Robert Laffont, 2009.
-La Violence éducative: un trou noir dans les sciences humaines, Olivier Maurel, Broché, 2012.
-Weg met de opvoeding, René Görtzen, Boom, 1984.
-Pour l’abolition de l’enfance, Shulamith Firestone, Tahin Party, 2007.
-Pour une naissance sans violence, Frédérick Leboyer, Points, 2011.
-Le concept du continuum, Jean Liedloff, Ambre, 2006.


Ontscholing:

-Insoumission à l’école obligatoire, Catherine Baker, Tahin Party, 2006.
-Les cahiers au feu, Catherine Baker, Bernard Barrault, 1992.
-Instead of Education, John Holt, Sentient Publications, 2004.
-Free to live, Pam Laricchia, Living Joyfully Enterprises, 2013.
-Free to learn, Pam Laricchia, Living Joyfully Enterprises, 2012.
-The unschooling handbook, Mary Griffith, Three Rivers Press, 1998.
-How Children Fail, John Holt, Da Capo Press, 1982.
-How Children Learn, John Holt, Da Capo Press, 1983.
-Learning All the Time, John Holt, Da Capo Press, 1989.
-Ontscholing van de maatschappij, Ivan Illich, Het Wereldvenster, 1981.
-Free to learn, Peter Gray, Basic Books, 2013.
-Comme des invitées de marque, Léandre Bergeron, l’Instant Présent, 2014.
-Et je ne suis jamais allé à l’école, André Stern, Actes Sud, 2011.
-La fin de l’éducation?, Jean-Pierre Lepri, l’Instant Présent, 2012.
-L’apprentissage informel expliqué à mon inspecteur, Claudia Renau, l’Instant Présent, 2012.
-The Unschooling Unmanual, Jan Hunt e.a., The Natural Child Project, 2008.
-La fabrique de l’impuissance 2, Charlotte Nordmann, Éditions Amsterdam, 2007.
-The Teenage Liberation Handbook, Grace Llewellyn, Lowry House, 1998.
-Avertissement aux écoliers et lycéens, Raoul Vaneigem, Mille et une nuits, 1998.
-Mort de l’école, Reimer Everett, Fleurus, 1972.
-L’enseignement ne sert à rien, Pierre-Bernard Marquet, Editions ESF, 1978.
-Libres enfants de Summerhill, Alexander S. Neill, La Découverte, 2004.
-Le maître ignorant, Jacques Rancière, 10/18, 2004.
-L’école contre la vie, Edmond Gilliard, F. Roth, 1942.

-Être et devenir / Being and Becoming (dvd), Clara Bellar, l’Instant Présent, 2015.
-Avec conviction, sans espoir (dvd), Léandre Bergeron, Crea-Apprendre la vie, 2014.
-Schooling the world (dvd), Carol Black, Lost People Films, 2010.

Aanvullende literatuur :

-Le pédagogue n’aime pas les enfants, Henri Roorda, Mille-et-une-nuits, 2012.
-L’enfant et la raison d’Etat, Philippe Meyer, Editions du Seuil, 1977.
-De enige en zijn eigendom, Max Stirner, 2012 (www.max-stirner.be).
-Kind, Jules Vallès, De Geus, 1993 (roman).
-Quand j’avais cinq ans je m’ai tué, Howard Buten, France Loisirs, 1983 (roman).
-Growing Up Absurd: Problems of Youth in the Organized Society, Paul Goodman, Vintage Books, 1960.